Kırmızı Sayfa - Zülfü Livaneli

Kırmızı Sayfa

Kalın, rengarenk bir katalog. Parlak kuşe kağıdına basılmış. Bir sayfayı açıyorum. İçime bir ferahlık yayılıyor.

Sayfanın zemini kırmızı. Bayrak kırmızısı mı, macenta mı nedir, işte öyle can alıcı bir renk.

Parlak sayfada elimi gezdiriyorum. Belli belirsiz bir sevinç kımıldıyor içimde. Bunun nedenini anlamaya çalışıyorum.

Aklıma Marcel Proust geliyor. Hani yağmurlu, gri ve sıkıcı bir Paris gününde eve gelen ve çayın yanında yediği çörekle içine bir mutluluk yayılan yazar.

Proust bu mutluluğun peşine düşmüş ve çocukluğunda hafta sonları teyzesinin çiftliğine gittiğinde yediği çöreklerin, o mutlu günleri çağrıştırdığını keşfetmişti.

“Geçmiş Zaman Peşinde” adlı büyük eserinin temel buluşu olmuştu bu. (Yakup Kadri Karaosmanoğlu bu eserin bir cildini “Swanların Semtinden” adıyla Türkçeye çevirmişti.)

***

Dondurucu soğuktan havanın neredeyse mavileştiği New York gününde, ben de Proust’un tekniğini kullanarak, o kırmızı sayfanın neden içimde mutluluk kıpırtıları uyandırdığını bulmaya çalıştım. Uzun süre düşündüm.

Ve sonunda buldum. Kırmızı sayfa, kap kağıdını çağrıştırıyordu. Hani çocukluğumuzda defterlerimizi, kitaplarımızı kapladığımız, kenarlarını özenle kıvırıp katladığımız, parlak kırmızı rulolar.

Üzerine yapıştırılan etiketle bizim olduğu işaretlenen ve mis gibi kokan defterler.

Çantalarımıza doldurduğumuz, kaygan kap kağıdıyla kaplanmış kırmızı, mavi kitap ve defterlerin, bunca yıl sonra bu kadar heyecan uyandıracağını kim tahmin edebilirdi ki?

***

Yaşam dediğiniz duyumsamalarla, çağrışımlarla zenginleşen, ayrıntılarla yoğunlaşan bir şey. Bu ayrıntıları ve duyguları çıkarıp attınız mı, elinizde kuru bir kabuk kalıyor.

Yaşam sadece başarıdan, it dalaşından, ihaleden, paradan, faizden, koltuktan ibaret değil. Bunlar olsa olsa birer maske.

Yaşamın “gizi maneviyat” diye ifade edilen iç dünya zenginliğini, ne yazık ki gündelik yaşamın gittikçe sertleşen kavgalarında yitiriyoruz.

Zülfü Livaneli