Okuma Atölyesi Çalışması; Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok - Figen Yamansoy

Katılımcı: Figen Yamansoy

Tarih: 3.3.2018 

Kitap: Garp Cephesinde Yeni Bir Şey Yok (Erich Maria Remarque) 

Tema: Savaş. 

Konu: Cephelerde tükenen gencecik yaşamların öyküsü. 

Anlatım: Paul’ün anlattıklarına dayanmak güç. İnsanın kitabı fırlatıp atması işten bile değilken bir bakıyorsunuz ki son sayfaya gelmişsiniz. İşte orada yeniden başlıyor her şey. 

Çağrışım: 

YAŞAMA SIKILAN KURŞUN Savaş, her şeyi yerle bir ediyor. “On sekiz yaşında, dünyayı, hayatı sevmeye başlamıştık, sevdiğimiz bu şeylere kurşun sıkmak zorunda kaldık.” diyor Paul. O kurşunlar, anaya, babaya, kardeşe, eşe, sevgiliye, dosta, arkadaşa değiyor. Yaşamlar bitiyor. Önce böyle bir yok oluşla: “Patlayan ilk mermiler kalbimize saplandı. Çalışma, çaba, ilerleme kapıları kapandı bize. Biz bunlara artık inanmıyoruz, biz harbe inanıyoruz.” (S:82) Sonra ölümle… Sorgulatıyor; dost kim, düşman kim? Kimler, neden çıkarıyor savaşları? “Bir emir, bu sessiz sakin hayalleri bizim düşmanlarımız yaptı; bir emir onları bizim dostlarımız yapabilir. Herhangi bir masa başında, hiçbirimizin tanımadığı birkaç kişi tarafından, bir yazı imzalanır. Başka vakit, dünyanın nefret edip en büyük cezalara çarptırdığı şey, insan öldürmek, yıllarca baş gayemiz olur. Şuradaki şu çocuk yüzlü, havari sakallı, sessiz sakin adamları gören birisi bunlara düşman diyebilir mi! (…) Ama biz onlara yine de ateş ederiz, serbest olsalar onlar da bize.” (S:155)

Kitabı okurken, tuhaf bir şekilde o sesleri, kokuları duyuyor, görüyor, kayıtsızca savaşın ortasında dolaşıyorum. Sonlara doğru, Paul’ün tüm arkadaşları yok olurken, öfke ve acı sarıyor benliğimi. Paul’ün de bedeni toprağa düşüp sesi duyulmaz olunca kalakalıyorum o cephede, korkular ve acılar içinde… Ne yapmalı? Ki o kurşun değmesin yaşama…