Katılımcı: Ayşegül Kalkan
Tarih: 31.01.2018
Kitap: Cemile
Yazar: Cengiz Aytmatov
Tema: Aşk
Konu: Cemile ile Danyar'ın aşkı
Anlatım: Yalın, akıcı
Çağrışım:
Bir oturuşta
okunabilecek akıcı bir aşk hikayesi. Ünlü aşk hikayeleri Ferhat ile Şirin/
Leyla ile Mecnun/ Romeo ve Juliet vb. gibi hikayelerden farklı bence.
“Danyar aşıktı. Denizler kadar derindi onun aşkı. Bunu iyice seziyordum, ama başkalarının aşkına hiç benzemiyordu. Çok büyük bir aşktı bu. Hayat aşığı, toprak aşığı, tabiat aşığı idi. Bu aşkını içinde saklıyor ve türkülerde duyup yaşıyordu. İlgisiz bir insan, aşık olmayan bir insan, sesi ne kadar güzel olursa olsun, böyle şarkı, böyle türkü söyleyemez.”
“Danyar aşıktı. Denizler kadar derindi onun aşkı. Bunu iyice seziyordum, ama başkalarının aşkına hiç benzemiyordu. Çok büyük bir aşktı bu. Hayat aşığı, toprak aşığı, tabiat aşığı idi. Bu aşkını içinde saklıyor ve türkülerde duyup yaşıyordu. İlgisiz bir insan, aşık olmayan bir insan, sesi ne kadar güzel olursa olsun, böyle şarkı, böyle türkü söyleyemez.”
“Nerede bir türkü söyleyen görsen korkma yanına otur. Çünkü kötü insanların türküleri yoktur.” demiş büyük usta Neşet Ertaş. Danyar ve Cemile de kötü insanlar değiller, toplum yaptıklarını ne kadar hoş karşılamasa da. Anlatıcı olayı çok farklı görüyor zaten, onların sırlarını bilip de söylememişti:
“Kime ihanet ettim? Aileme mi, soyumuza mı? Ben gerçeğe, hayatın gerçeğine, o iki insanın gerçeğine ihanet etmedim. Ama bunu kimseye anlatamazdım. Annem bile anlamazdı beni.”
“İnsan her şeyi anlatamaz, zaten kelimeler de her şeyi anlatmaya yetmez...” Burada belki sanat devreye girer, gündelik dille anlatılamayanı anlatmak için, müzik gibi, resim gibi yollar gerekir. Yaratma isteği, üretme çabası en zor anlarda, bu hikayede savaş sırasında bile kendine bir yol bulur. "Aşk da bir ilham mıdır?" diye sorar yazar.
Savaş konusunda da detaylı bir anlatım yoktur, savaş uzakta bir yerlerdedir, etkilerini görürüz ama kendisinden pek bahsedilmez. Bu konuda tek cümle yeter: "Savaşın ne olduğunu bilmeseniz daha iyi!" Keşke özellikle çocuklar bilmese savaşın ne olduğunu...
Son olarak da güçlü kadın karakterler dikkat çekici. Cemile ve anlatıcının annesi toplum içinde alışılmışın dışında güç sahibiler.
Ayşegül Kalkan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder