Dali mi Kush mu? - Asiye Açar

Sanat ruhun gıdasıdır.

Anlamlı bir yazı okumak, içli bir şiir duymak, güzel bir resim görmek insan ruhuna iyi gelir. Sanat hayatı güzelleştirir.

Bugün bir pencere açalım ve bu pencereden sanatın günlük güneşlik dünyasına bir gezintiye çıkalım isterim.

Çalışmaları ve tarzları birbirine çok benzeyen Salvador Dali ve Vladimir Kush iki sürrealist ressamdır. Yani gerçeği değil kafalarında oluşan imgeleri resmederler. Bu iki ressamı beraber ele almamın sebebi ikisinin eserlerinin sıkça birbirine karıştırılıyor olmasıdır.

Esasen benim için Kush'u tanıdıktan sonra Dali'nin pabucu dama atılmış olsa da, önemli eserlerinin yanında çılgın ruhu ve cesur hareketleriyle Salvador Dali gönlümde hep başka bir yerdedir.

Bir deli ile benim aramdaki fark: Ben deli değilim. (Dali)

İspanyol Salvador Dali 1903 -1987 yılları arasında yaşamış, gerçeküstü resimleri, farklı ve çarpıcı kişiliğiyle bu yüzyıla damga vurmuş bir ressam, heykeltıraş, fotoğrafçı ve filmcidir. Vladimir Kush da resimlerindeki göz alıcılığa bakarak bu çağa ait değilmiş gibi dursa da, 1965 yılında doğmuş henüz çok genç, yaşayan bir Rus ressamdır. Dönemimizin en önemli sürrealist ressamı kabul edilmektedir.

Çalışmaları birbirine ne kadar benzese de aslında resimlerine aşina oldukça anlaşılıyor ki bu iki ressamın eserleri arasında belirgin farklar vardır. Vladimir, bir bilim adamı olan babasından oldukça etkilenmiştir. Bu sebeple gerçekçi çizimler yapmanın sanatçının asıl yeteneği olduğuna inanır. Ona göre izleyiciler imkansız resimleri bile tanıdık metaforlar içinde görünce kabul eder ve farklı bakış açıları keşfederler. Dali ise gerçeği asla olduğu gibi kullanmaz. Sanatsal bir ilham yakalamak için bilinçaltına yolculuk eder, rüyalarını ve hayal dünyasının alışılmadık imgelerini kullanır.

Belleğin Azmi, Dali, 1931

Mükemmel olmaya çalışmayın ona asla ulaşamayacaksınız. (Dali)

Geçirdiği garip ve mutsuz çocukluğundan dolayı, Salvador Dali’nin, sürekli dikkat çekmeye çalışan bir kişilik geliştirdiği düşünülüyor. Resimlerindeki rahatsız edici tuhaflıklar buna bağlanıyor. Vladimir Kush'un resimleri ise bunun aksine, daha pozitif, gerçeğe yakın ve seyretmesi zevkli çalışmalar olarak kendine ayrı bir yol çiziyor.

Kırmızı Cüzdan, Kush

Hangi sanatçının resimlerini beğenirseniz beğenin, önemli olan sanatı günlük hayatımıza katmaktır. Sanatın ruhumuzu okşamasına, bizi yumuşatmasına izin vermektir. Böylece daha az kavga gürültü, daha az ayrımcılık, daha çok hoşgörü olacaktır. Dünya mutlaka daha güzel bir yer olacaktır.

Sanat ruhun gıdasıdır.

İnsanı doyurur, coşturur, harekete geçirir. Mesela ne güzeldir, sabah bir karikatüre gülümseyerek işe gitmek, öğleye doğru sosyal medya hesabınıza düşen bir fotoğrafa on saniyeden fazla baktığınızı fark etmek, paylaştığınız güzel bir resmi kişilerinizde olduğunu bile unuttuğunuz bir eski arkadaşınızın beğenmesi...

Güzel bir şarkı dinlemek, iyi bir film izlemek, iyi dikilmiş bir elbise giymek insan ruhuna iyi gelir.

Ben her resminin önünde on saniyeden fazla durduğum bu iki nev-i şahsına münhasır insanı seçtim bugün.

Hayatımızı renklendiren bu iki dikkate değer sanatçının bir kaç eserine bakıp önümüzdeki beş dakikayı güzelleştirelim mi?

Dairelerin Gala'sı, Dali, 1952

Hiroşima ve Nagasaki’ye atılan atom bombalarından sonra Salvador Dali nükleer fizik ve atomun parçalanması konularıyla ilgilenmeye başlar. Bu resim karısı ve ömürlük aşkı Gala Dali’nin portresinin atomlara parçalanmasını anlatır. Resim, kanvasta büyüleyici bir şekilde 3 boyutlu görüntü veren, atom zerreciklerini ifade eden sayısız dairelerin birleşiminden oluşmaktadır.

Dali, 1937

Dali, 1937

Dali, 1936

Dali bu resmi İspanyol iç savaşından 6 ay önce yapmıştır. Bu resimde savaşın korkunçluğunu ve acımasızlığını anlatmak istemiştir. Birbiriyle savaşan iki savaşçı fakat hiç birisi de galip gelemeyecek gibi görülmektedir. Resimdeki iki küçük fasulye de İspanya’daki fakir halkın sürekli yemek zorunda kaldığı yiyecektir. Bu resim hem sürrealizmi hem de savaşın dehşetini aynı anda içinde barındırması bakımından sanatçının başyapıtlarından birisidir.

Asiye Açar

acarasiye01@gmail.com